Kwaliteit naast de deur
 
De kleine kruidenier is de voorbije decennia steeds meer uit het straatbeeld verdwenen. Zijn plaats is ingenomen door de zelfstandig uitbater van een buurtwinkel.
 
Buurtwinkels zijn, volgens Unizo, winkels met een kleine of middelgrote oppervlakte met een assortiment van courante consumptiegoederen, hoofdzakelijk voedingsproducten. Ze zijn een oplossing voor snelle of niet geplande boodschappen van klanten die hoofdzakelijk in de directe omgeving wonen. Ze richten zich dus vooral op een buurtverzorgende klantenzone.
 
Hieronder vallen dus zowel buurtwinkels in woonkernen in agrarisch gebieden, als winkels die een buurtverzorgend karakter hebben in woongebieden van steden en gemeenten.
 
Ze maken meestal gebruik van ruimer toegelaten openingsuren, bijvoorbeeld op zondag en worden hoofdzakelijk uitgebaat door lokale ondernemers.
 
De sector
 
Sinds enkele jaren neemt het aantal superettes in de meeste Belgische grote steden opnieuw toe. Zij lijken daar steeds meer de plaats in te nemen van de traditionele buurtwinkels: tussen 2005 en 2010 steeg het aantal superettes in Brussel stad van 9 naar 16, in Antwerpen van 38 naar 51, in Gent van 23 naar 31, in Luik van 19 naar 24, in Charleroi van 11 naar 14 en in Namen van 12 naar 16.
 
Wat de voedingszaken betreft is het markant dat tussen 2005 en 2010 het aantal superettes in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met 47% is toegenomen (van 90 naar 132), terwijl ze in Vlaanderen en Wallonië blijven afnemen (respectievelijk met 8 en 3%).
  
Het blijkt dat sinds enkele jaren de grote winkelketens klanten verliezen aan de moderne buurtwinkels. Vooral tweeverdieners onder tijdsdruk spreiden hun aankopen meermaals per week voor en na de werkuren en in winkels dicht bij hun woning of werkplaats. 
 
De buurtwinkel heeft dus een mooie toekomst, zeker in dichtbevolkte gebieden met hogere inkomens. Dit heeft ook te maken met het feit dat hypermarkten zich vooral instellen op grote gezinnen, terwijl de demografische ontwikkeling in heel wat Europese landen een groei voorziet van het aantal alleenstaanden en tweepersoonsgezinnen. Dit publiek zoekt vooral verse voeding en kant-en-klaar maaltijden in de winkel op de hoek en is bereid om ietsje meer geld te spenderen aan dat comfort. 

Vestigingsvoorwaarden 
 
De wettelijke verplichtingen zijn beperkt. Elke activiteit waarvoor u ingeschreven moet zijn in de kruispuntbank van ondernemingen vereist een bewijs van kennis van bedrijfsbeheer. U kunt een kennis van bedrijfsbeheer bewijzen aan de hand van diploma’s of door bewezen ervaring.
 
U dient natuurlijk ook de wet betreffende de openingsuren in handel, ambacht en dienstverlening van 10 november 2006 te respecteren en ook rekening te houden met eventuele gemeentelijke reglementen die hierop van toepassingen zouden kunnen zijn.  Zolang uw verkoopoppervlakte onder de 400m2 blijft valt u ook niet onder de zogenaamde "IKEA wet" die destijds de bedoeling had om de wildgroei van grotere verkooppunten aan banden te leggen.
 
Financiële aspecten
 
De voornaamste kost bij de opstart van een kruidenierszaak vormt de aankoop- of huurprijs van het pand. Ook de inrichting neemt een flinke brok uit het startbudget. Deze kosten zijn afhankelijk van de ligging van het pand, de grootte. De nieuwe Europese hygiëneregels betekenden voor heel wat kleine buurtwinkels het einde van hun bestaan. De nieuwe Europese reglementering wil de traceerbaarheid in de voedselketen verhogen. De kruideniers moesten de administratie en de inrichting van de winkel aanpassen. Vooral dekoelsystemen worden nu strenger gecontroleerd. Vooral winkels met oudere installaties moesten afhaken. De aanpassing van hun zaak bracht hoge kosten met zich mee. 
 
Een heel interessante optie is ook om een samenwerking op te zetten via het systeem van franchise of via een aankoopcentrale. Almaar meer jonge winkeliers kiezen voor dit soort formules: ze openen een kleine supermarkt van een winkelketen zoals AD Delhaize enGB Partner. Ze werken dan als franchisenemer met een zelfstandig statuut en moeten op die manier minder investeren met eigen middelen. 
 
Een rooskleurig perspectief
 
De Vlaamse regering erkent het belang en de noodzaak om de buurtwinkels bestaanszekerheid te geven en kansen te bieden voor de toekomst. Ondanks de dalende trend in het aantal buurtwinkels en hun marktaandeel is er sinds 2007 weer een positieve evolutie zichtbaar. Niet alleen het aantal klanten neemt toe, maar er wordt ook meer aangekocht. Een goede buurtwinkel die rekening houdt met de belangrijkste redenen achter deze positieve evolutie kan dus een rendabel bedrijf worden. We sommen ze hier nog even op:
·         de vergrijzing van de bevolking zorgt voor een belangrijke behoefte om lokaal te kunnen winkelen
·         de veranderende samenstelling van de gezinnen, kleiner en actiever
·         de branchevervaging en specialisatie, met tegelijkertijd een breder en dieper aanbod van producten
 
Nuttige links 
 
Buurtsuper.be
http://www.buurtsuper.be/
 
FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie 
Vooruitgangstraat 50 
1210 Brussel
Tel. (gratis nr.): 0800 120 33 
http://economie.fgov.be
 
Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw
http://www.vvsg.be/economie_en_werk/economie/detailhandel/Documents/PraktijkgidsBuurtwinkelbeleid_0202-Gent.pdf